O szczurzych zębach, pazurach i ogonie

Dziś Chińczycy zaczynają nowy rok. A jak nowy rok to bezwarunkowo trzeba ustalić rok jakiego zwierzęcia to będzie :D. Wczoraj zakończyliśmy rok świni, do której mam szczególny sentyment, ponieważ jest to nie tylko mój znak zodiaku, ale również mojego dziecka :D. Dziś zaczynamy rok szczura i zgodnie z kilkuletnią już tradycją bloga w pierwszy dzień chińskiego nowego roku opowiem Wam o znaku, którym zapisujemy słowo ‚szczur’ w języku chińskim.

Chciałabym jednak na początku zagłębić się w to czy to szczur, czy nie szczur. Bo jak wiemy na przykładzie 羊, o którym pisałam tutaj, nie wszystko w chińskich krzakach, a także ich tłumaczeniach na język polski, jest takie oczywiste.

Znak, który my tłumaczymy jako ‚szczur’ w tym przypadku, to 鼠 czytany jest shǔ, a słownik współczesnego języka chińskiego （现代汉语词典）dostępny pod adresem zdic.net wyjaśnia go w ten sposób (tłumaczenie jest moje):

„Rząd ssaków,  których siekacze rosną całe życie, a ścierają je poprzez obgryzanie przedmiotów, bardzo szybko się rozmnażają, charakteryzują się dużą liczbą gatunków, niektóre z nich mogą przenosić choroby i patogeny, przyczynić się do zniszczeń na polach uprawnych, w lasach i na terenach trawiastych (…) „.

W papierowej wersji słownika w definicji słowa 鼠 istnieje również zapis:

„(…) nie posiada kłów(…)”
„(…)charakteryzuje się drobnym tułowiem i długim ogonem(…)”

Czy to Wam brzmi jak definicja słowa ‚gryzoń’? 😉 Dalej w papierowej wersji słownika jest też informacja:

„znak ten używany jest wymiennie ze słowem 老鼠, a w niektórych regionach 耗子„

I tak naprawdę dopiero ten ostatni zapis przekonał mnie do tego, że 鼠 to po prostu szczur lub mysz.

Chińczycy lubią rok szczura. Uważają, że osoby urodzone w roku szczura są niezwykle inteligentne, dlatego często starają się o dzieci w tym właśnie roku :D. Świnia i szczur to dwa znaki zodiaku, które według Chińczyków dobrze mieć za swoich patronów 😉

No dobrze, tym przydługim wstępem odpowiedzieliśmy sobie na pytanie czy szczur to aby na pewno szczur, a teraz zajmijmy się samym znakiem. W swojej powiększonej i bardzo wyraźnej wersji wygląda o tak:

• 

A zatem:

鼠 shǔ – szczur, mysz

Mnie osobiście ten znak się nie podoba. Zupełnie nie byłam zdziwiona, że oznacza ‚szczur’. Dwie owłosione nogi, długi ogon i te zęby u góry. Wszystko się zgadza. I jest równie nieprzyjemny do oglądania jak sam szczur 😉 Czy Wy również macie podobne skojarzenia, kiedy patrzycie na ten znak? Wtakim razie trafiliscie w sedno ze swoją interpretacją :-).

To teraz przyjrzymy się ‚ewolucji’ szczura w Chińskich krzakach.

Pierwszy raz zapisany został na kościach wróżebnych w takiej oto formie:, a jego poszczególne elementy miały wskazywać na najbardziej charakterystyczne części ciała tego zwierza. Spójrzcie:

W czasach pisma z brązów jeszcze bardziej podkreślono szczurze zęby, łapy i ogon.

Ten znak przypomina mi szczerze mówiąc bardziej jelenia niż szczura, ale wbrew pozorom jest już bardzo bliski dzisiejszej formie 鼠. Po brązach przyszedł czas pisma pieczęciowego, który kontynuował proces uwydatniania zębów, pazurów i ogona, a stąd już bardzo blisko było do znaku, którym słowo ‚szczur’/’mysz’ zapisujemy współcześnie: (czy też w piśmie drukowanym, nie kaligrafowanym – 鼠. Czy widzicie zęby, pazury i ogon w tym znaku? Mam nadzieję, że teraz już tak 😀

Pozostało już tylko nauczyć się pisać. Znak jest dość skomplikowany, ale jak zawsze możecie zajrzeć do archinese i sprawdzić kreski oraz ich kolejność, a także poćwiczyć pisanie. Powodzenia 🙂

I oczywiście 新年快乐！Udanego Roku Szczura moi Drodzy Czytelnicy.